czwartek, 13 lipca 2017

Laws of chess - tłumaczenia i wytłumaczenia

Pisałem już o nowych przepisach gry FIDE. Jednak nie wiedziałem, że będą na tak wysokim poziomie.


Komisja Przepisów FIDE oprócz przepisów, opublikowała też tabelę zmian aby ułatwić ich wdrożenie. Jednak i to okazało się za mało, gdyż zostały umieszczone na stronie arbiters.fide.com "wyjaśnienia i interpretacje" co ma pomóc zrozumieć "co autorzy mieli na myśli tworząc przepisy". Gdyby przepisy stworzono proste, ułożono je w sposób logiczny, bez niepotrzebnych powtórzeń czy rozciągłości, zapisano  prostym językiem, to niepotrzebne byłyby interpretacje przepisów wydane przez Komisję Przepisów FIDE. 
Tłumaczenia dodatków w języku polskim mamy dzięki FA Magdalenie Judek umieszczającej nowości na stronie Wielkopolskiego Kolegium Sędziów (które po pewnym czasie znajdują się na stronie www.pzszach.pl).


Zastanawiając się nad "interpretacjami i wytycznymi" podanymi do Przepisów Gry, to ciekawi mnie jak się to ma do Wprowadzenia. Gdyby użyto mniej zagmatwanych zwrotów, to (tak jak dotychczas) większość osób związanych z szachami by je rozumiała i nie byłyby potrzebne "interpretacje i wytyczne".

Na forum www.szachowe.pl w dyskusji zwrócono uwagę na niezamierzone zmiany podczas bicia bierki
4.7. Jeżeli zawodnik wykonujący prawidłowe posunięcie lub jego część, odjął rękę od bierki, którą postawił na polu, to w tym posunięciu nie może tej bierki przestawić na inne pole. Posunięcie uważa się za wykonane:
4.7.1. w przypadku bicia, kiedy zbita bierka została usunięta z szachownicy i zawodnik umieścił własną bierkę na tym nowym polu oraz odjął rękę od zbitej bierki...
Jeden z forumowiczów (Kaczmar) zapytał w tej sprawie Kolegium MZSzach. Otrzymał taką odpowiedź
 Dzień dobry,

dziękuję za pytanie. Zacznę od zacytowania angielskiej wersji przepisów, w której jest mowa o puszczeniu bierki bijącej (a nie zbitej).

4.7
When, as a legal move or part of a legal move, a piece has been released on a square, it cannot be moved to another square on this move. The move is considered to have been made in the case of:
4.7.1 a capture, when the captured piece has been removed from the chessboard and the player, having placed his own piece on its new square, has released this capturing piece from his hand,

Jest to błąd tłumaczenia. Kolegium Sędziów MZSzach wystąpi do Kolegium Sędziów PZSzach o zmianę tłumaczenia tego przepisu.

Opisana przez Pana sytuacja zdarza się dosyć często - tłumaczenia nie powinno wprowadzać w błąd ani zawodników, ani sędziów.


Wstęp do Przepisów Gry FIDE:
Tekst angielski przyjęty na Kongresie FIDE jest oryginalną wersją „Przepisów Gry“ i obowiązuje w przypadku jakichkolwiek wątpliwości odnośnie brzmienia poszczególnych artykułów.
W przypadku konfliktów odnośnie tłumaczeń przepisów FIDE, obowiązuje aktualna wersja umieszczona na stronie www.fide.com. Dawniej każda wersja w języku FIDE była ważna, co przy różnych tłumaczeniach mogło dojść do nieporozumień.
Dlatego dobrze by było aby wszelkie wersje dokumentów fidowskich były sprawdzane przez kilka osób aby nie było niuansów językowych nieidealnie odzwierciedlających przepis oryginalny w naszym języku narodowym. Tym bardziej, że w Komisji Przepisów FIDE zasiada IA Tomasz Delega i możemy znać przepisy "u źródeł".